พระขุนไกร กรุวัดพระรูป จังหวัดสุพรรณบุรี

พระขุนไกร ซึ่งเป็นพระในชุดพระกิมตึ๋งใหญ่ นั้นมีขนาดค่อนข้างเขื่องกว่าพระอื่นๆทั้งหมด เนื่องจากพิมพ์มีขนาดใหญ่ และกว้าง เวลาเอามาใส่สร้อย ถึงแม้จะห้อยเป็นองค์กลาง ประธานของชุด ก็ยังยากที่จะเฉลี่ยนํ้าหนักให้เกิดความพอดีในการจัดชุด แล้วก็มีบางท่านอีกนั่นแหละชอบอ้างว่าใช้พระขุนไกรแทนพระขุนแผนไข่ผ่าได้เลย เพราะเข้าใจว่าพระกรุเดียวกัน เนื้อคงจะเหมือนกัน ที่จริงแล้ว เท่าที่ผมพบเห็นมาเนื้อพระขุนไกรส่วนมากจะหยาบ คล้ายกระเบื้องมุงหลังคา ไม่ได้มีความหนึกแน่น นุ่มดังเช่นพระขุนแผนเลย มิหนำซํ้า พระขุนไกรก็มีขึ้นทั้งที่สุพรรณบุรี และที่อยุธยา และก็มีพิมพ์ทรงแตกต่างกันจนแยกได้ชัด โดยที่ของสุพรรณบุรี พระขุนไกรจะมีทั้งพิมพ์หน้าใหญ่ และพิมพ์หน้าเล็ก ส่วนพระขุนไกรของอยุธยาพิมพ์หนึ่งจะมีเส้นซุ้ม ( ประภามณฑล) ครอบเหนือพระเศียรไว้ ใต้เส้นซุ้มด้านนอก และอีกพิมพ์ ก็คือพระขุนไกรพิมพ์ปรกโพธิ์ ซึ่งเนื้อพระขุนไกรของอยุธยา จะนุ่มกว่าของสุพรรณบุรี

 

“พระขุนไกร” เป็นพระตระกูลขุนแผน ศิลปะอู่ทอง-อยุธยา พระเนื้อดินเผาโด่งดังใน 5 พิมพ์ คือ พระขุนแผน พระขุนไกร พระพลายงาม พระพันวษา และพระกุมารทอง พบครั้งแรกพระกรุสุพรรณบุรีและอยุธยาตามฐานเจดีย์และโบสถ์เก่าวัดเก่า พระเครื่องขุนไกรเป็นพระที่มีประสพการณ์ดี นิยมเล่นหากันมาช้านาน 

พระขุนไกร ได้รับการจัดสร้างหลังจากที่องค์สมเด็จพระนเรศวรได้เสด็จกลับมาอยู่เมืองไทยแล้ว คาดว่ามีอายุอยู่ในราว 500 ปี ซึ่งแตกต่างจากพระขุนแผนที่สร้างในระหว่างเสด็จหนีออกกลับมาจากพม่า พระกรุทั้งสองแบบนี้เป็นหลักฐานยืนยันได้เป็นอย่างดีสำหรับข้อมูลข้างต้น พระขุนแผนเนื้อดินจะมีลักษณะเนื้อดินที่หยาบ มีกรวดทรายปะปนอยู่มาก ส่วนพระขุนไกรจะเป็นเนื้อดินละเอียด เนื้อหนึกนุ่มกว่ากัน 

พระขุนไกร อาจจะมีขนาดองค์พระที่ค่อนข้างใหญ่ มีขนาดกว้างประมาณ 4 เซนติเมตร เป็นพระเครื่องเนื้อดินเผา มีความแกร่งและหนึกนุ่ม เนื้อพระมีสีแดงคล้ายสีกระเบื้อง คือแดงอ่อน แดงแก่ และแดงปนน้ำตาล เนื้อพระจะมีเม็ดทรายสีดำ ขาวแดงปนอยู่ในเนื้อเป็นจำนวนมาก เนื้อค่อนข้างนุ่มจัด มีว่านดอกมะขามให้เห็นมาก
----